برای آشنایی با ساز ویولن باید گفت که این ساز در خانواده سازهای زهی قرار دارد و برای اجرای موسیقی کلاسیک و سنتی استفاده میشود.این ساز به صورت افقی روی رانه قرار میگیرد و با استفاده از یک کمان بر روی آن نواخته میشود.صدای این ساز تحت تأثیر لمسهها و حرکات کمان قرار میگیرد و میتواند صداهای غمگین، شاد و عاطفی را به خوبی بازتاب دهد.این ساز در ارکسترها و گروههای موسیقی نقش مهمی دارد و با استفاده از تکنیکهای مختلف میتوان صداهای متنوع و زیبا را از آن به دست آورد.
تاریخچه ساز ویولن:
در قاره اروپا به قرن نهم میلادی بر می گردد. بسیاری از افراد اعتقاد دارند که ویولن نمونه کامل شده ساز رباب است. ساز رباب پس از وارد شدن به اروپا دچار تغییر و تحولاتی شد و به نام ربک در اروپا مشهور شد.برخی بر این باورند که ساز ویولن از کشورهای عربی آمدهاست. فرمهای اولیه دارای سوراخی بودند که بر روی ساز قرار داشت اما بعدها این سوراخ از بدنه سازها حذف شدند و این ساز با سه سیم سرآغاز ساز ویولن تکامل یافته در سالهای آینده شد.در اروپا از قرن ۱۶ میلادی به بعد ساز ویولن به صورت تکامل یافته دیده میشود.
انواع ساز ویولن :
- کلاسیک: یکی از رایجترین و معروفترین نوع ویولن است.
- باروک: دارای طراحی و ساختار متفاوتی نسبت به ویولن کلاسیک است.
- الکتریک: با استفاده از سیستم الکترونیکی و قطعات الکتریکی به تقویت صدا کمک میکند.
- آلتو: اندازهای کوچکتر از ویولن کلاسیک دارد و برای نواختن نتهای بالا مورد استفاده قرار میگیرد.
- سلو: اندازهای بزرگتر از ویولن کلاسیک دارد و برای نواختن نتهای پایین مورد استفاده قرار میگیرد.
- فیدل: در موسیقی خلق شده است و برای نواختن موسیقی سنتی استفاده میشود.
- جاز: برای نواختن موسیقی جاز و سبکهای مشابه استفاده میشود.
- چینی:در موسیقی سنتی چین استفاده میشود و دارای طراحی و ساختار خاصی است.
- هندی: در موسیقی سنتی هند استفاده میشود و دارای طراحی و ساختار متفاوتی نسبت به ویولن کلاسیک است.
- نورد: برای نواختن موسیقی نورد و سبکهای مشابه استفاده میشود.
معرفی ویولونیست های مشهور و معروف جهان:
نیکولو پاگانینی
آهنگساز و نوازنده، ویولا و گیتار اهل ایتالیا بود و از نامدارترین و بزرگترین نوازندگان ویولن در تاریخ موسیقی است.او با ابداع تکنیکی بدیع در نواختن ویولن، انقلاب عظیمی در نوازندگی این ساز برپا کرد.
آثار او، در عین برخورداری از لطافت و ملودیهای زیبا، قطعات فوقالعاده مشکلی از نظر تکنیک نوازندگی هستند. یکی از معروفترین آثار او ۲۴ کاپریس برایِ ویولن تک است.
آنتونیو لوچو ویوالدی
از مشهورترین آهنگسازان و نوازندگان چیرهدست ویولن در دوران باروک بود .ویوالدی در سن پانزده سالگی درسهای کشیشی را فرا گرفت. در بیستوپنج سالگی بهطور رسمی به جامعهی کشیشان پیوست و مدتی نگذشت که به «کشیش قرمز» مشهور شد. به احتمال زیاد به دلیل رنگ موهایش به او این لقب را داده بودند.مدتی بعد، در ۱۷۰۴ او به دلیل وضع نامناسب سلامتیاش از شرکت در مراسم عشای ربانی انصراف داد و در اواخر سال ۱۷۰۶ از مقام کشیشی نیز استعفا داد.
یاشا هایفتز
یکی از اسطورههای نوازندگی ویولن در قرن بیستم با ملیت آمریکایی و اصلیت لیتوانیایی بود. هایفتز، که برخی او را بزرگترین ویولونیست تاریخ و همپای پاگانینی میشناسند، به خاطر تأویلهای موسیقایی، لحن روان و مهارت تکنیکی خارقالعادهاش زبانزد است.او با بسیاری از نوازندگان و رهبران ارکستر نامآور زمان خود مانند آرتور روبینشتاین و آرتورو توسکانینی همکاری داشت. توجه او به تکنیک و وفاداری به اصل اثر،همراه با اجرای احساسی ،او را به یکی از مهمترین نوازندگان موسیقی کلاسیک در سده بیستم تبدیل کرد.
جوزپه تارتینی
آهنگساز دوره باروک و نوازنده ویولن و یکی از برجستهترین مکتبآفرینان نوازندگی ویولن در ایتالیا بود.جوزپه تارتینی برخلاف رسم زمانهاش تقریباً تنها برای ویولن آهنگ ساخت و کنسرتو و سونات نوشت (ازجمله سونات معروف تحریر شیطان) و همهی درخواستهای ساخت اپرا را رد کرد.سبک موسیقی وی ابتدا تحت تأثیر کورلی بود. مشربی عارفانه داشت و دربارهی پیوند موسیقی با عواطف نظر میداد. او در دیری پنهان شد و با سه سال تمرین تکنیک خود را صیقل داد و سپس مکتب ویولن بسیار معتبری پدید آورد. وی نوازندگی مراسم تاجگذاری سال ۱۷۲۳ در پراگ را بر عهده داشت.
داوید اویستراخ
یک نوازندهی برجستهی ویولن و ویولا، رهبر ارکستر و مدرس موسیقی اهل اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی (اوکراین فعلی) بود.وی در «هنرستان موسیقی اودسا» درس خواند و «کنسرواتوار دولتی چایکوفسکی مسکو» بود و همچنین از شاگردان «پترو استالیارسکی» نیز بود و بعدها با آهنگسازان و ارکسترهای بزرگی در سرتاسر دنیا همکاری داشت و اجراهای برجستهای از آثار ویولنی دمیتری شوستاکوویچ و آرام خاچاتوریان را ارائه کرد.او را یکی از برجستهترین نوازندگان ویولن در قرن بیستم میدانند.وی بابت هنرنماییهایش، برنده جوایزی همچون «نشان لنین»، «نشان استالین»، «جایزه دولتی اتحاد شوروی» و «جایزه هنرمند مردمی اتحاد جماهیر شوروی» شده بود.فرزند او ایگور اویستراخ نیز یک نوازندهٔ ویولن است.
آرکانجلو کورلی
آهنگساز و نوازنده ویولن ایتالیایی بود. معروفیتش بیشتر بهخاطر تأثیر بسزاییست که بر پیشرفت سبک ویولن نهاد. او چندین سونات و ۱۲ کنسرتو گروسو نوشتهاست.نخستین هنرآموز وی کشیش سنت ساوینو، در دهکدهای در حومه فوزینیانو بودهاست. او سپس به مدرسه فینزا و لوگو، جایی که اصول ابتدایی تئوری موسیقی را آموخت، رفت. کورلی به عنوان معلم، بعضی از برجسته ترین موسیقی دانان زمان خود را راهنمایی می کرد و پایههای تکنیک مدرن را در ویولن زنی مستقر کرد. او یکی از اولین کسانی بود که کشیدن آرشه روی دو یا چند سیم در سازهای زهی و آکوردهای ویولن را نوشت
پابلو دو ساراساته
نوازنده مشهور ویولن و آهنگساز عصر رمانتیک بود. زیگونروایزن (آوای کولی) یکی از بزرگترین آثارش به شمار می رود.
نتیجه گیری
این ساز در اجراهای جمعی و انفرادی نقش مهمی را ایفا میکند. ویولن وجهه جهانی در سازگاری با فرهنگهای مختلف دارد و این ساز در موسیقیهای ملل دیده میشود.محل قرار گرفتن این ساز زهی بر روی سطح شانه و در نزدیکی گردن نوازنده است.دست چپ در نوازندگی ویولن بسیار مهم است. نوازنده با قرار دادن انگشتان دست چپ خود و فشار وحرکت انگشتان، طول سیمها را تغییر میدهد که نتهای متفاوتی ایجاد میکند. ویولن حاوی پرده بندی ننیست و نوازنده با آموزش و تربیت شنوایی قادر به تشخیص نتهای مختلف میشود.
